Dobra izolacja termiczna odnosi się do materiałów i systemów skutecznie przeciwdziałających przepływowi ciepła, charakteryzujących się niską przewodnością cieplną (wartość k lub lambda) oraz wysokim oporem termicznym (wartość R). Podstawową zasadą jest minimalizacja przewodzenia, konwekcji i promieniowania cieplnego, co prowadzi do zmniejszenia zużycia energii na ogrzewanie i chłodzenie, poprawy komfortu użytkowników oraz zapobiegania takim problemom jak kondensacja pary wodnej. Materiał zapewniający dobrą izolację charakteryzuje się zwykle wartością k znacznie poniżej 0,1 W/m·K; przykładami są styropian (EPS, ~0,033 W/m·K), wełna mineralna (~0,035 W/m·K) oraz pianka poliuretanowa (~0,025 W/m·K). Jednak wydajność nie jest określana wyłącznie przez przewodność. Inne kluczowe czynniki to stabilność długoterminowa, integralność wymiarowa przy cyklicznych zmianach temperatury i narażeniu na wilgoć, odporność ogniowa, wytrzymałość na ściskanie oraz wpływ na środowisko. Na przykład dobry materiał izolacyjny nie powinien osiadać ani ulegać degradacji w czasie, co mogłoby spowodować powstanie szczelin i utratę skuteczności. W naukach o budownictwie dobra izolacja stanowi ciągłą i nieściśniętą warstwę w obudowie budynku, starannie zamontowaną tak, aby uniknąć mostków termicznych w miejscach połączeń, wokół okien oraz przy przejściach przez elementy konstrukcyjne. Pojęcie to obejmuje nie tylko tradycyjne izolacje masowe, ale także systemy refleksyjne i zaawansowane aerogele stosowane w specjalistycznych zastosowaniach. Jakość izolacji ocenia się również pod kątem jej zrównoważonego profilu, w tym zawartej energii pierwotnej, potencjału globalnego ocieplenia (GWP) oraz możliwości recyklingu po zakończeniu eksploatacji. Ostatecznie osiągnięcie dobrej izolacji termicznej wymaga podejścia systemowego, obejmującego wybór odpowiedniego materiału dla danego zastosowania, klimatu i typu budynku, zapewnienie prawidłowej instalacji oraz integrację z innymi elementami budynku w celu stworzenia wysokowydajnej, trwałe i energooszczędnej konstrukcji spełniającej zarówno cele ekonomiczne, jak i środowiskowe.